Forum :: Przegląd tematu - Systemy operacyjne, krótka charakterystyka

CP/M

System CP/M jest dyskowym systemem operacyjnym, przeznaczonym do mikrokomputerów z procesorem Intel 808. Może być także używany na mikrokomputerach z procesorem Z80. System ten umożliwia pracę jednego programu, obsługę urządzeń wejścia/wyjścia, w tym pamięci dyskowych oraz zarzadzanie plikami.

Instalowano go głównie na komputerach 8 bitowych, a swoją popularnością cieszył się w latach 70 i 80 tych. Powstało bardzo wiele programów działających pod nadzorem CP/M, dlatego użytkownicy tego systemu mają dostęp do bogatego zestawu programów użytkowych i systemowych. Mimo pewnych wad CP/M zdobył dużą popularność i swego czasu był niemal standardowym systemem operacyjnym dla mikrokomputerów 8-bitowych takich jak Amiga, Commodore, Atari, ZX Spectrum czy Amstrad.

CP/M nie został zaprojektowany jako system operacyjny powszechnego użytku, lecz jako system wspomagający opracowywanie i uruchamianie programów pisanych w języku asemblera. Dlatego nie jest to system łatwy w użyciu. Współpraca z użytkownikiem odbywa się za pomocą dosyć niewygodnych komend o specyficznej składni. Wadą są bardzo ubogie komunikaty o błędach pracy systemu oraz brak mechanizmów obsługi błędów. Na przykład, gdy wydany zostanie rozkaz drukowania, a drukarka nie jest włączona, lub gdy podany jest rozkaz załadowania programu z dyskietki której nie ma aktualnie w stacji, system przestaje działać, oczekując na gotowość urządzenia zewnętrznego. Jedynym wyjściem jest przerwanie wykonywania rozkazu, co wymaga niekiedy ponownego załadowania systemu.

System ten był wygodny dla programistów tworzących oprogramowanie podstawowe mikrokomputerów, zawierał bowiem programy ułatwiające opracowanie i uruchamianie programów zapisanych w języku asemblera, w tym edytor, asembler i debugger. Poza tym każda funkcja systemu CP/M związana z wprowadzaniem lub wyprowadzaniem danych i obsługą pamięci dyskowej mogła być w prosty sposób wykorzystana w dowolnym programie. Zwalniało to programistę z obowiązku pisania od początku wszystkich programów obsługi wejścia/wyjścia, co upraszcza konstrukcję programu. Dlatego też CP/M został zainstalowany w wielu różnych mikrokomputerach.

Główną zaletą systemu CP/M była przenośność oprogramowania (ang. transportability). Program napisany dla komputera pracującego pod nadzorem CP/M może być wykonywany na dowolnym innym komputerze pracującym pod kontrolą tego systemu. Przenośność ta nie była wprawdzie pełna, niekiedy powstawały bowiem niezgodności danych np. z powodu różnych formatów dysków.

Przez wiele lat istnienia systemu napisano kilka tysięcy programów działających pod nadzorem CP/M, m.in. Word Star, dBase II, Pascal MT+, Turbo Pascal, GSX, CBasic. Powstały także wersje tego systemu dla komputerów 16-bitowych, nie zdobyły one jednak uznania ze strony uzytkowników.

Szacuje się, że system CP/M był używany w ok. 400 000 komputerach. Opracowano kilka wersji tego systemu. Najbardziej znane to: CP/M 3.0, MP/M, CP/M 86, CCP/M, CCP/M 3.1, CP/M 68K.